- mram.gov.mn
- nea.gov.mn
- keestrackmongolia.mn
- erdenetmc.mn
- southgobi.mn
- mininginvestment.mn
- infomine.mn
- pam.gov.mn
- mn.mno.mn
- mmc.mn
- tsairt.mn
- energyresources.mn
- mongolgazar.mn
- monpolymet.mn
- international.mcs.mn
- erdenesmgl.mn
- tavantolgoi.mn
- mm.gov.mn
- tananimpex.mn
- investor.mn
- entree.mn
- mpi.mn
- absolutemining.mn
- adamasmining.mn
- uuluurhai.mn
- boroogold.mn
- sbt.mn
- ot.mn
- donbass.mn
- tanilgroup.mn
- baganuurmine.mn
- monmag.mn
- mining.mn
- cylpro.mn
- ewater.mn
- mera.mn
- digdog.mn
- guum.mn
- amc.mn
- miningmongolia.mn
- eitimongolia.mn
- mak.mn
- mongoliandiamondtool.mn
- lme.com
- altanrio.com
- bloomberg.com
- infomine.com
- sharyngol.com
- umamisf.com
- cengeolab.com
- noyonshish.com
- zamineservices.com
- tumurlug.e-darkhan.com
- mongolianminingjournal.com
- mnmining.net
Сонголт нь хурдан байх тусмаа сайн хувилбар
Умард Солонгосын цөмийн хөтөлбөрийн хүрээнд энэ он гарсаар ойр ойрхон
хийгдсэн цуврал хоёр үйлдэл бүс нутаг, холбогдогч орнуудыг ихээхэн
цочролд оруулаад байна.
Цочирдохгүй байхын аргагүйн учир нь гэвэл, цөмийн дөрөв дэх энэ туршилт
мэргэжилтнүүдийн дунд тодорхой хэмжээний эргэлзээ дагуулж байгаа хэдий ч
сүйтгэн хөнөөх чадвараараа цөмийн зэвсгийн төгс түвшин рүү шат ахисан
устөрөгчийн бөмбөгийнх гэдгээрээ өмнөх туршилтуудаас илүү аюултайд
тооцогдож буй. Эзэд нь туршилтаа "амжилттай” болсон хэмээн зарлав.
Бас энэ туршилтын дараахан хөөргөсөн тив алгасагч баллистик пуужингийн
тусгалын зай 12 мянган км-т хүрч, Ким жанжныг магтан дуулсан аялгуу
огторгуйгаас эх дэлхий рүү цацагдсан эсэх нь (холбооны сигнал)
тогтоогдсонгүй хэмээн зарим орны мэдээллийн хэрэгсэл ёжилсон ч эцсийн
дүндээ уг хэрэгсэл тойрог замд хэвийн байдлаар орсныг хөөргөсөн эздээс
нь гадна ажиглалт хийсэн өрнөдийн мэргэжилтнүүд хүлээн зөвшөөрөв.
Иинхүү 1960-аад оноос Дубнад мэргэжилтнүүдээ бэлтгэж эхлэн, 1980-аад
онд суурь онолын шийдэлд хүргэж чадсан Пхеньяны цөмийн технологи нь
устөрөгчийн бөмбег туршихуйц түвшинд хүрч сайжран, 23 жилийн тэртээ
Цөмийн зэвсэг үл дэлгэрүүлэх Гэрээ, Олон улсын цөмийн эрчим хүчний
Агентлагийн хяналтаас гарснаар эргэлт буцалтгүй зам руугаа шуудран орсон
тус улсын цөмийн хөтөлбөрийн нэг гол бүрэлдэхүүн хэсэг болсон баллистик
пуужин нь АНУ-ын эх газрын нутаг дэвсгэрт цохилт өгч чадахуйц хэмжээний
тусгалтай болсон аж.
Урьдаас нарийн төлөвлөж хэрэгжүүлсэн, бас тэгээд давтагдаж буй энэ
удаагийн дээрх цуврал үйлдлүүд, түүнчлэн хойшид ч дахиад иймэрхүү
маягийн олон туршилтууд хийгдэх болно гэсэн утгатай Пхеньяны мессэж нь
бид цөмийн хөтөлбөрөөсөө ерөөсөө татгалзахгүй шүү, харин та нар бодлогоо
өөрчилж, цөмийн зэвсэгтэй бидэнтэй харилцаагаа зохицуулж авч явахыг
бодож үз гэсэн нэг ёсны сануулга болов. Энэ сануулга юуны түрүүнд АНУ-
ын дараагийн засаг захиргаанд хаяглагдав бололтой. Бас Хятад, Өмнөд
Солонгос, Японыг ч хамруулсан байх.
Харин холбогдогч орнууд, дэлхийн хамтын нөхөрлөл Умард Солонгосын
энэхүү мугуйдлалыг НҮБ-ын шийдвэрийг зөрчиж, бүс нутгийн энх тайван,
тоггвортой байдлыг бусниулсан ноцтой өдөөн хатгалга хэмээн үзэж,
шийдвэртэй хариу арга хэмжээ авч эхлэв. Энэ арга хэмжээ нь сайхүү эдийн
засаг, зэвсэгт хүчин, хүний эрхийн чиглэлээр өрнөөд зогсохгүй ерөөсөө
холбогдох орнууд Умард Солонгосын талаар өнөө хүртэл баримталж ирсэн
бодлого, харилцаж ирсэн хандлагадаа өөрчлөлт оруулж болзошгүй төлөв
ажиглагдаж байна.
Өөрөөр хэлбэл Пхеньяны эрх баригчдын ойлгомжгүй ааш араншинг шинээр
цөмийн зэвсгээр оролдож байгаа зарим улс орны удирдлагын зүгээс гаргадаг
хүчтэй шүү гэдгээ харуулахыг хүссэн ердийн амбиц төдийгөөр биш, өөрөө
оршин тогтнохын тулд бусдын нийтлэг эрх ашгийг үл хүндэтгэдэг байдлыг
тогтворгүйтүүлж түүгээрээ бүс нутгийг залхаадаг, хамтын цэцэглэл хөгжилд
зарим талаар саад учруулдаг олон жил үргэлжилж ирсэн ужиг мөн чанарын
талаас нь харахад хүрч байх шиг байна. Хандаж, харилцаж ирсэн өнгөрсөн
хугацааны бүтэлгүйтлүүд ч үүнд бас сургамж өгөв бололтой.
2. Яриа хэлэлцээ, хориг хоёрын бүтэлгүйтэл
Енбин дэх цөмийн төхөөрөөмжийг АНУ 1982 онд анх илрүүлж, Франц 1989 онд
энэ талаарх SPOT-2 хиймэл дагуулын эх сурвалжийг нийтэд мэдээлснээр
Умард Солонгосын цөмийн асуудал олон улсын анхааралд анх өртөх болжээ.
Улмаар 1993 онд үүссэн Солонгосын Хойг дахь цөмийн анхны хямралыг
Женевийн хэлэлцээрээр түр зохицуулсан байна.
Гэвч 10 жилийн дараа 2003 онд хоёр дахь хямрал дахин сэдэрч энэ
асуудлаарх зургаан талт хэлэлцээ 2003-2009 онуудад явагдаж байгаад Умард
Солонгос оролцохоос татгалзсанаар зогсонги байдалд ороод байгаа.
Зэрэгцээд АНУ, Умард Солонгосын хоёр талын хэлэлцээ ч давхар явагдсан.
Энэ хооронд Пхеньян цөмийн туршилт дөрвөн удаа хийж, алсын зайн
балластик пуужин зургаан удаа хөөргөж, эцэс сүүлдээ бүр цөмийн зэвсэг ,
эзэмшигч улс болсноо Үндсэн хуулиараа баталгаажуулж, цөмийн
хөтөлбөрөөсөө татгалзахгүй гэдгээ удаа дараа нотолсон.
Үүний эсрэг НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөл дөрвөн удаа хориг тавьсан. Эцсийн
дүндээ тавьсан хориг, өрнүүлсэн яриа хэлэлцээнээс үл хамааран Пхеньяны
цөмийн хөтөлбөр зогсолтгүй урагшилж, цаг хугацаа тэдний талд л
ашигтайгаар явж ирэв. Өөрөөр хэлбэл, холбогдох орнуудын хүчин чармайлтыг
үгүйсгэх аргагүй ч гэсэн яриа хэлэлцээ, хориг хоёр ийнхүү Пхеньяны
цөмийн хөтөлбөрийг хазаарлан зогсоож чадсангүй.
НҮБ ч өөрөө хоригоо бүтэлгүйтсэнийг саяхан хүлээн зөвшөөрлөө. Үүнтэй
холбогдуулан шинжээч мэргэжилтнүүд, зарим улстөрчдийн дунд сүүлийн үед
Умард Солонгосын цөмийн асуудлаарх бодлогыг өөрчлөх талаар баримталж
ирсэн Вашингтоны бодлого бүхэлдээ бүтэлгүйтлээ, Барак Обамагийн
"хүлээцтэй хандах стратеги”-т цэг тавигдлаа, 10 жил үргэлжилсэн хориг
тодорхой үр дүнгүй өнгөрлөө, зургаан талт хэлэлцээ мухардлаа, Умард
Солонгост нөлөөлөх Хятадын нөлөө хүсэн хүлээсэн үр ашиг өгч чадахгүй
боллоо гэсэн шүүмжлэл газар авч, нөхцөл байдал бүхэлдээ уг асуудалд өөр
өнцгөөс хандахыг шаардах болов. Эцсийн үр дүн ийм л байлаа.
З.Эсрэг тэсрэг хандлага ба асуудлыг шийдэх арга замын холдолт
Энэ удаагийн хориг бүхэлдээ ихээхэн чангарах нь. Ираны эсрэг авсан
"Sec-ondary boycott” түвшинд хүргэх асуудал ч сөхөгдөж байна.
Чангаруулна гэдэг талаасаа ашигтай байж болох хэдий ч эдийн засаг нь
огтоос даяаршлагдаагүй, нэг орноос хэт хараат байдалтай, нийгэм нь
хаалттай, тархи нь дээд зэргээр угаагдсан хагас цэрэгжсэн ард түмэнтэй,
"айдаст” автсан элит давхаргатай ийм дэглэмд Ираны "жор" хэр зохимжтой
байх бол гэсэн эргэлзээ төрж болох юм. Тэгээд ч Иран нь Умард Солонгос
биш.
Түүнчлэн хоригийн арга Хэмжээ олон талт, хоёр талт, бие даасан зэрэг
олон хэлбэрээр тавигдах нь. Энэ талаарх зохицуулалтууд ид хийгдэж байна.
Өмнөд Солонгос, Япон, АНУ, Герман зэрэг орнууд бие даасан нэмэлт хориг
тавиад эхэлчихлээ. Дээр нь Европын холбоо нэмэгдэнэ. Залгуулаад НҮБ-ын
олон талт хориг арга хэмжээ тавигдана. Хоригийн түвшин бас урьд өмнөхөөс
сүрхий чангарсан, хамрах хүрээ нь тэлсэн, Умард Солонгос руу орох
валютын бүх урсгалыг хааж, орлогынх нь гол эх үүсвэр болсон зарим эрдэс
баялаг, түүхий эдийн экспортыг нь хязгаарласан, шаардлагатай гэж үзсэн
гуравдагч хуулийн этгээдүүдийг хоригт хамруулах шинжтэй болж байна. Өөр
нэг онцлог нь гишүүн гол орнуудын байр суурийн зөрүүнээс шалтгаалан НҮБ-
ын АЗ-ийн тавьсан өмнөх хоригуудын үр нөлөө сул байсныг харгалзан энэ
удаа бие даасан нэмэлт хоригуудад илүү найдвар тавих төлөвтэй байна.
Умард Солонгос өөр дээрээ гал татсан бас нэг зүйл бол бүс нутагт
зэвсэглэлээр хөөцөлдөх, сөргөлдөх аян шалтаг бий болгож буй явдал юм.
"Патриот” зэрэг пуужингийн довтолгооноос хамгаалах Америкийн хөдөлгөөнт
системийн зарим тусгай анги нэгтгэлүүд болон стратегийн зэвсгийг Өмнөд
Солонгос руу аль хэдийнэ татаж оруулаад байгаа бөгөөд цаашид "ТНААD"
системийг байршуулах тухай яриа хэлэлцээ ид явагдаж байна.
Цөмийн туршилт хийснээс дөрөвхөн хоногийн дараа гэхэд л бөмбөгдөгч В52
онгоцыг Солонгосын Хойг дээгүүр нисгэж, цөмийн зэвсэг тээгч тэнгисийн
хөлгүүд Хойгийн булан руу орж ирсэн бөгөөд энэ хаврын ээлжит КR, FЕ
хамтарсан цэргийн сургуулилт ч ихээхэн өргөжих нь. Түүгээр ч үл барам
Пхеньяны цөмийн хөтөлбөр яваандаа Япон, Тайвань, Өмнөд Солонгосыг цөмийн
шинэ зэвсэглэл рүү түлхэж, өргөн утгаараа бүс нутагт бага НАТО үүсгэх
сөрөг нөлөө үзүүлж байгаагаараа Хятадад стратегийн дарамт учруулж, улс
орнуудын хооронд үл итгэлцлийн оч үсэргэж мэдэх юм.
Шахаанд орох өөр нэг асуудал бол Умард Солонгост хүний эрхийг
бүдүүлгээр зөрчиж байна гэсэн шүүмжлэл. Сүүлийн үед Хүний эрхийн хороо
гэх мэтийн НҮБ болон парламент, олон нийт, мэргэжлийн бусад
байгууллагуудын шугамаар энэ асуудал нэлээд хурц хөндөгдөж байгаа бөгөөд
ялангуяа шүтэн бишрэх эрх чөлөө, улс төрийн хэргүүд, хорих лагеруудын
нөхцөл, хилийн чанадад ажиллаж байгаа ажилчдын хөдөлмөрийн хөлс, хоёр
талд таслагдан амьдарч буй иргэдийн зэрэг асуудлууд шүүмжлэлийн гол бай
болж байна.
Нэг иймэрхүү сөрөг үр дагаврууд араасаа дагуулсан, нэг нь цөмийн
зэвсгээр хөөцөлдсөн, нөгөө хэсэг нь хөөцөлдүүлэхгүй гэсэн эсрэг тэсрэг
энэ зөрчил Умард Солонгосын байр суурь нааштайгаар өөрчлөгдөх байх гэсэн
гэгээлэг найдварыгюуны өмнө бүдгэрүүлчихпээ.
Мөн яриа хэлэлцээ хийхийн ашиг тус байгаа эсэхэд эргэлзээ төрүүлчихлээ.
Үүнийгдагаад талуудын яриа хэлэлцээ хийх сонирхол ч нэлээд холдчих шиг
боллоо. Солонгосын хоёр талын харилцаа бас таг хаагдчихлаа. Хааяа
заримдаа нааштайгаар хөндөгдөж яригддаг Солонгосын Хойгт энхийн дэг
журам тогтоохын тулд АНУ, Умард Солонгосын харилцааг хэвийн болгох,
энхийн хэлэлцээр байгуулах тухай асуудлын хэтийн төлөв бүрхэг болчихлоо.
Өдөөн хатгалга яриа хэлэлцээ буулт тусламж гэсэн маягаар Умард
Солонгост хөтлөгдөж ирсэн урьдын логик хойшид үйлчлэхгүй нь бүр ч
тодорхой болчихлоо.
Асуудлыг шийдвэрлэх гарц, сувгууд ийнхүү алслагдан бүдгэрч, энэ талаарх
дипломат хүчин чармайлтын боломж хумигдан, Умард Солонгосын цөмийн аюул
улам нэмэгдэх тусам асуудал яваандаа одоогийнхоос бүр ч таагүй өөр
сонголт руу шилжихийг үгүйсгэх аргагүй юм. Тэр нь уг аюул заналыг бий
болгоод байгаа тэрхүү улс төрийн дэглэмийг өөрчлөх (Regime change)
сонголт байж магадгүй.
Хэрэгжих боломжтой эсэх нь бүү мэд, ямартай ч ийм санаа холбогдогч
зарим орны бодлого тодорхойлогчдын зүгээс цухалзах боллоо. Умард
Солонгосын эрх баригчдыг системээ хадгалж үлдэхийн тулд цөмийн зэвсгээр
үхэн хатан хөөцөлдөөд байна, харин ч цөмийн зэвсгээсээ татгалзах нь
оршин тогтнох боломж мөн учраас нэг бол цөмийн зэвсгийг, эсвэл оршин
тогтнох замаа сонго гэсэн орших, эс оршихуйн тухай хэлсэн БНСУ-ын төрийн
тэргүүний хатуухан анхааруулга ч бас ийм логикоор уншигдаж болох
талтай.
Үүний хажуугаар Умард Солонгостой ахан дүүгийн уламжпалт найрсаг
харилцаатай зарим орны жирийн ард иргэдийн дунд явуулсан судалгаанаас
үзэхэд тус улсын талаарх урьдын эерэг сайхан сэтгэгдэл нь сөрөг тал
руугаа хэлбийж, олон нийтийн үзэл бодлын энэ өөрчлөлт төрийн бодлогод
тусгагдах ёстой гэсэн санаа тухайн орны хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр
цацагдаад байгаа нь бас нэгийг сануулах мэт.
4. Байж болох хамгийн оновчтой хувилбар
Тэртэй тэргүй эдийн засагт нь сайнгүй өөрт нь ч, бүс нутаг, олон улсын
хүрээнд ч ашиггүй , өөрийгөө улам ганцаардуулсан, цагийн өөрчлөлтийг
сөрсөн бодлогоосоо Пхеньян татгалзаж чадахгүй зууралдаад байгаагийн
шалтгаан нь нэгд, хүйтэн дайны төгсгөл Умард Солонгост бүхэлдээ
таагүйгээр нөлөөлсөн, хоёрт, эдийн засаг, гадаад харилцааны хувьд
өрсөлдөх чадвараа бүрэн алдсан, гуравт тэсч үлдэхийн тулд ихээхэн
хөрөнгө хүч зарцуулж өдий зэрэгт хүргэсэн цөмийн хөтөлбөрөөс өөр найдах
сонголт байхгүй гэсэн хүчний концепцийн уламжлалт бодлоготой нь
холбоотой болов уу даа.
Тэд шинэ орчин нөхцөлтэй дасан зохицохыг огт хүсэхгүй байна. Чөлөөт
ертөнц рүү уусан нэгдчих вий гэдгээс ихээхэн болгоомжилж байх шиг байна.
Цөмийн зэвсэгтэй нөхцөлд өөрсдийнх нь тооцоолж байгаагаар арай удаан
тэсэхийг үгүйсгэх аргагүй. Гэхдээ эрсдэл ихтэй. Иймд Солонгосын Хойгт
энхийн дэг журам тогтооё гэвэл, одоогийн дэгэн догонтой байдлыг хадгалж
хоёр тал аюулгүй байдлаа хангаж нэг хэсэгтээ явах, эсвэл аюулгүй байдлыг
нь хангах олон улсын баталгаа гаргах замаар Умард Солонгос цөмийн
зэвсгээс татгалзсаны үндсэн дээр энхийн гэрээ байгуулж 1950-53 оны
дуусаагүй дайныг дуусгах, эцэс сүүлдээ бүр хэл амаа ололцож чадахгүй бол
дээр дурдсан сүүлчийн сонголтыг ашиглахыг оролдох арга зам байж болох
юм.
Гэхдээ энэ бол тийм ч хүсээд байх арга зам биш. Харин цөмийн зэвсгийн
асуудлаар ямар нэгэн тохиролцоонд хүрээд Соионгосын хоёр тал аль
болохуйц ойртож нэгдэж нийлэх зам руугаа эргэлт буцалтгүй хурдан орох нь
зөрчил, сөргөлдөөн, хоцрогдол, ядуурал, гай гамшгийг арилгаж, тайван
тогтвортой байдлыг хангах хамгийн оновчтой хувилбар юм. Энэ хувилбарын
сонголт хурдан байх тусмаа сайн.
Солонгосын Нэгдлийг дэмжих Монголын Форумын Ерөнхий зохицуулагч доктор Б.Лхагваа
Сонголт нь хурдан байх тусмаа сайн хувилбар
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой
URL:
Сэтгэгдлүүд:
Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Санал асуулга
Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
BHP Billiton Ivanhoe Mines |
90.53 23.3 |
1.44 0.00 |
Австралийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
General Mining Corp Aspire Mining Limited |
0.145 0.52 |
0.00 -0.02 |
Лондонгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Petro Matd Limited polo Resources Limited |
123.5 5.4 |
0.00 0.02 |
Хонконгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Mongolian Mining Corporation Mongolia Energy |
9.59 1.14 |
0.00 -0.06 |
Торонтогийн хөрөнгийн бирж | ||
Шинэ бүтээл
Уул уурхайн ТОП 25 компани