Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛЭнэ нийтлэлийг тарааж болохгүй байна гэсэн олон гомдол ирсэн тул засаж, дахин тавилаа. Манай Монголд долоо дордон давтагдаж байгаа бузар луйврын тухай.

KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ

4000 метрийн өндөрт Канадчууд Хятадын хилийн ойролцоо алт олзворлож байна.
Ядуу Киргиз улсын эдийн засгийн үзүүлэлтийн 10 гаруй хувийг Кумтор уурхай бүрдүүлдэг.
Энэ нь шунал хөдөлгөж байна.
Ард иргэд нь тус уурхайг улсын болгохыг хүсэж морь унасан эсэргүүцэгчид уурхайн цахилгааныг таслав.

Ажилчдын нүүрийг харуулж болохгүй, ямар ч нэр дурсаж болохгүй. Энэ шаардлагуудыг хүлээж байж би Кумтор уурхайн хамгийн нандин газар болох АЛТ ХАЙЛУУЛАХ байранд орох эрхийг авлаа. Хоёр харуул зочдыг нэгждэг юм байна.

АЛТ ХАЙЛУУЛАХ газар нь цонхгүй том заал бөгөөд асар том зуух нэг хил бас сэйф энд байх юм. Гялалзсан хамгаалалтын хувцастай 2 эр төмөр дэгээгээр энэ аварга том зууханд шилгээж, улаан оч цацран, хайлмал алт урсан гарна.

Кумторын алтны уурхай нь Киргиз дэх нүсэр баялгийн орд билээ. Сайн жилүүдэд энэ уурхай тус улсын эдийн засгийн үзүүлэлтийн 12 хүртэл хувийг, татварын 15, экспортын 50 хувийг бүрдүүлдэг. Гэвч энэ уурхай нь төв азийн энэ ядуу оронд атаархал, түгшүүрт, самуун байдлыг авчраад байна.
Киргиз улсад алтны уурхайгаас үүдэн үймээн самуун үүсээд байна.
Кумтор уурхайг хичнээн жилийн турш канадын уул уурхайн концернүүд ухаж байгаа бөгөөд эхлээд Комеко гэдэг компани дараа нь Сентерра Гоулд компани үргэлжлүүлэн ажиллуулж байгаа юм.
4 жилийн өмнө Сентерра компаны шинэ эздүүд нь Киргизийн засгийн газартай шинэ гэрээ хийсэн байна. Тэд гэвч энэ гэрээгээ засгийн газартай хийгээгүй, харин авилгачаараа алдаршсан тэр үеийн ерөнхийлөгч Курманбек Бакиевын хүү болох наашаа харан инээж цаашаа харж нуруунд хутга шаадаг, 2 нүүрт зальт этгээдтэй хийсэн байна.
Бакиев 2010 онд огцорсоноос хойш шуналын нүд тус уурхайгаас салахаа болив. Засгийн газар хувиа дээшлүүлэхийг шаардаж, хуучин 33 хувиас хамгийн багaдaa гэхэд 50 хувь болгох хүсэлтэй байгаа. Ард түмэн харин Кумтор уурхайгаа канадчуудаас бүтэн салгаж авч бүрэн улсын мэдэлд оруулахыг хүсэж байна.
Кумтор нь дэлхийн тэнгэрт оршдог гэж хэлж болно. 4000 метрийн өндөрт Хятадын хилийн хажууханд орших Тяншиан уулын мөсөн голын доохон талд 2500 ажилчид үнэт металл алтыг олборлож байна. Энд алтыг газар доогуур нүхэлж ухахгүй, харин ил уурхай болгон олборлож байгаа бөгөөд шууд утгаараа алтны авдар юм. Мөсөн голын доор 300 тонн алт байгаа гэж таамаглаж байгаа. Аварга том шанаган тракторууд мөнх цэвдэгийг сүйтгэн хүдэр чулууг зогсоо хүнээс өндөр дугуйтай машинд ачиж байх юм.

Байгаль орчны сүйрэлийн улмаас байгаль хамгаалагчид гомдол мэдүүлж байна.

Уул уурхай нь Киргиз улсад аз гэхээсээ илүү гай барцад болж байна. Алт олборлолт нь энэ ядуу улсын эдийн засагт бага хэмжээний өсөлт авчирч байгаа нь энэ ядуу улсын ганц аз нь юм. Гэвч энэ нь тус улсыг эмзэг, хараат байдалд улам бүр оруулсаар...
2012 онд болсон уул уурхайн хямрал Киргиз улсыг эдийн засгийн хямралд оруулсан. Урьд жил нь 6 хувийн өсөлттэй байсан ч дотоодын нийт бүтээгдхүүн 0,9 хувиар, үйлдвэрлэлийн бүтээгдхүүн Кумтор уурхайн асуудлаас шалтгаалан бүр 20 хувиар буурсан байна.
Алтны олборлолтонд Киргиз улс асар өндөр үнэ төлж байгаа билээ. Байгаль хамгаалагчид уул болон мөсөн голын сүйрэлд гасалж байна. Тогтмол дэлбэрэлт хийж уурхайг улам гүнзгийрүүлэн ухсанаар уурхайн зах улам бүр мөсөн гол руу бутран тэлсээр. Хорт химийн бодисоор дүүргэсэн намаг шавар нь томоо нуур болон тогтсоор. "Бүх юм аюулгүй, бүгд хяналтанд байгаа, бид эндээс явахдаа энд нөхөн сэргээлт хийнэ” гэж уурхайн дэд дарга Родни Ступаряк амлаж байгаа юм. Хортой нуур тэгээд яах вэ? Гэж асуухад: "Мэдээж энэ харахад сайхан зүйл биш л дээ. Гэвч уурхай бол уурхай, ингээд л үлдэнэ шүү дээ” гэж хариулсан билээ.
Газар хөдөлвөл энэ хорт нуурын даланг эвдэлнэ, ингээд энэ их хор нь мянга мянган хүн ундалдаг Нарины голд орно гэж байгаль хамгаалагчид сэрэмжлүүлж байна.
Байгаль орчны сүйрлийн хажуугаар Кумтор уурхайн ашигийн хуваарилалт нь Киргиз улсад амар заяа үзүүлдэггүй. Хичнээн жилийн турш уурхайн алт тэр үеийн ерөнхийлөгч Бакиевийн хүү Максим Бакиевын гараар орж үрэгддэг байсан ба Бакиев болон түүний хүрээлэгч нар Киргиз улсын эдийн засгаар ичгүүр сонжуургүй баяжиж авсан юм. Үүнээс ч үүдэн хувьсгал гарч, ерөнхийлөгч Бакиев Цагаан Орос руу зугтан гарсан билээ.

Төрд гарсан шинэ удирдагчид Канадуудтай алтны олборлолтын талаар шинэ нөхцөл болзол тогтоохоор ажиллаж байна. Сентерра Гоулд авилгалын хүчээр өөртөө маш ашигтай гэрээ хийсэн. Энэ компани маш бага татвар төлж, байгаль дэлхийд учруулсан хохиролдоо ичмээр жоохон төлбөр өгдөг, гэж эдийн засгийн сайд Темир Сариев зүхэж байсан юм. Сентерра Гоулд энэ бүхнийг үгүйсгэж, гэрээнд ингэж тусгасан байгаа гэж гүрийсээр байна.

Ард түмэн уурхайг төрийн мэдэлд авахыг шаардаж байна.

Засгийн газар уурхайн хувиа хавьгүй дээшлүүлэхийг хүсэж байгаа. Ард түмэн болохоор уурхайг тэр чигээр нь төрийн мэдэлд авахыг, үгүй бол хамгийн багадаа уурхайн 70 хувь улсын мэдэлд очих ёстой хэмээн шаардаж байгаа юм. Канадчууд харин урьдынх шигээ цаашид уурхайн 50 хувийг эзэмшинэ гэж хэлж байна. Үүнээс үүдэн хурц хэлбэрийн зөрчилдөөн үүсээд байгаа. 5 сард хэдэн зуун киргизийн морьтонгууд уурхайн цахилгаан станцыг дайрч даруй цахилгааныг нь тасалж орхисон билээ. Хичнээн хоног алтны олборлолт зогсож, канадчууд харанхуйд суусан юм.

Уурхайн ойролцоо Иссик Кул нуурын дэргэдэх тосгонуудын оршин суугчид үгээгүй ядуу амьдралтай. Гудамж нь эвдэрсэн, сургууль, эмнэлэг нь нурах шахсан байдалтай байна.
10 сард Киргизийн нууц албаны 3 ажилтаныг тосгоны оршин суугчид барьцаалан авч, тамлан, Кумтор уурхайг төрийн болгохыг засгийн газраас шаардсан байна. Нийслэл хот Бишкекд орших засгийн газар юу хийхээ мэдэхгүй, бариц алдаж, тосгоны оршин суугчдыг барьцаан дах хүмүүсийг суллаaч хэмээн хүлцэнгүйгээр гуйсан гэнэ.

Германы нэр хүндтэй "Spiegel" Сониноос орчуулав.
Цэрмаа Чулуунсүрэн
KИРКИЗ УЛС, КУМТОР УУРХАЙН АЛТНЫ ТӨЛӨӨ ТЭМЦЭЛ
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
“Чайна энержи”: Тохиролцож чадвал Гашуунсухайтын төмөр замыг гурван жилийн дотор холбоход бэлэн

  Монголын Гашуунсухайт, Хятадын Ганцмодны боомтын төмөр замыг холбож ...

Өчигдөр, 11:47
Сансрын нисэгчдийн баг ургамал тариалах сургалт явуулж байна

Шэньжөү-19-ийн сансрын нисэгчдийн баг ургамал тариалах сургалт явуулж ...

2024 оны 10 сарын 31, 14 цаг 24 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ Х.Баттулгыг “…Шуналын гутамшигт үлгэрлэл” гэв

  УИХ ирэх 2025 оны төсвийг хэлэлцэж байна. Үүний араар улс төр ч ...

2024 оны 10 сарын 31, 13 цаг 42 минут
ТӨСӨВ 2025: Ирэх жил 83 сая тонн нүүрс экспортлохоор төлөвлөжээ

  Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны өчигдрийн /2024.10.30/ ...

2024 оны 10 сарын 31, 13 цаг 09 минут
2024 оны 10 сарын 31, 11 цаг 53 минут
Сүүлийн 6 сард газрын тосны үнэ 20 хувиар буурчээ

 Израилийн арми өнгөрсөн амралтын өдөр Иранд агаарын цохилт өгсний ...

2024 оны 10 сарын 31, 11 цаг 37 минут
Тээврийн салбар дампуурч, цөөхөн Хятадуудын гарт орж байна гэв

  Манай Улсын төсвийн 40 хувь дангаараа нүүрс экспортоос бүрддэг. ...

2024 оны 10 сарын 30, 18 цаг 35 минут
Байгалийн хий дамжуулах хоолой барих төслийн талаар хэлэлцэж байна

 Засгийн газрын 38 дахь хуралдаан 12 асуудал хэлэлцэхээр есөн асуудал ...

2024 оны 10 сарын 30, 12 цаг 52 минут
Байгалийн чулууг ачааны автомашинд нууж, хилээр гаргахыг завджээ

    Монгол Улсын иргэн Э.А нь улсын хилээр нэвтрүүлэхийг ...

2024 оны 10 сарын 30, 11 цаг 58 минут
BNEF: Нүүрс нь эрчим хүчний гол эх үүсвэр хэвээр байгаа ч цаашид энэ хандлага эрчимтэй буурна

 2023 онтой харьцуулахад нүүрсний эрэлт энэ онд харьцангуй тогтвортой ...

2024 оны 10 сарын 30, 11 цаг 35 минут
2024 оны 10 сарын 30, 10 цаг 04 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ: Юун 5-10 тэрбум бэ, бүсчлэл, холимог тогтолцоо, 126 гишүүний учрыг дахиад ярих ёстой юу?

  Даваа гарагт болдог УИХ дахь намуудын бүлгийн хурлаар 2025 оны ...

2024 оны 10 сарын 30, 09 цаг 30 минут
2024 оны 10 сарын 29, 20 цаг 13 минут
2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 42 минут
"Улс төрчид ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн тухай худал мэдээлэл тарааж байна"

 Ашигт малтмал, газрын тосны газраас "Сүүлийн үед зарим улс төрчид ...

2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 26 минут
2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 14 минут
Энэ онд Эрээн боомтоор нэвтэрсэн зорчигчийн тоо 2 саяыг давлаа

Эрээн хотын Хилийн шалгалтын газрын статистикийн мэдээлснээр, 10-р сарын ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 38 минут
Улаан навчит хурмын ууланд аялаарай

Улаан навчит хурмын ууланд аялаарай   Шаньдүн дахь аялал жуулчлалын ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 30 минут
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Ерөнхийлөгч К.Токаев-т бараалхлаа

  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ манай улсад төрийн айлчлал ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 15 минут
“Өндөр чанартай хөгжлийн ногоон суурийг бэхжүүлье”

Хятадын Гуанхэ группийн Шинэ эрчим хүчний Өвөр Монгол дахь салбар ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 54 минут
2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 32 минут
Пэнлай тагт яагаад ”Хүний ертөнц дэх диваажин”болсон бэ?

"Хүний ертөнц дэх диваажин"-ны тухайд бид "Шаньхайжин"хэмээх эртний номоос ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 13 минут
Юнган чулуун агуйд очиж мянган жилийн түүхтэй танилцав

10-р сарын 18-нд "Шинэ эриний нээлттэй хөгжлийн замаар"- харийн хүний ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 10 минут
Хотоо тольдсон Дамин нуур нь өнгөтөй, нуураа хөвөөдсөн Чаорань тагт нь гэрэлтэй

"Бадамлянхуа цэцгэс, бургасан модоодоор хүрээлэгдсэн хот нь ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 08 минут
Нүүрс тээврийн "С" зөвшөөрөл ба Хятадаас өгсөн мэдэгдэл!

  Засгийн газрын 362 дугаар тогтоолоор 2023 оноос эхлэн олон улсын ...

2024 оны 10 сарын 29, 14 цаг 58 минут
Израил Иран руу довтолсны дараа газрын тосны үнэ 5 хувиар уналаа

 Брент төрлийн газрын тос баррель нь 72 ам.доллароор арилжаалагдаж ...

2024 оны 10 сарын 29, 13 цаг 54 минут
2024 оны 10 сарын 29, 11 цаг 33 минут
Казахстаны “Казатомпром” компани Хятад руу уран нийлүүлэх томоохон хэлцэл хийхээр болжээ

 "Казатомпром” компаниас Хятадын Үндэсний Цөмийн Корпораци болох CNNC ...

2024 оны 10 сарын 29, 10 цаг 46 минут
Хятадын гангийн экспорт 8071 мянган тоннд хүрчээ

 10-р сарын 25-нд Хятадын Гангийн Аж Үйлдвэрийн Холбоо мэдээлснээр ...

2024 оны 10 сарын 29, 08 цаг 14 минут
2024 оны 10 сарын 23, 08 цаг 55 минут
Reuters: Энэтхэг улс Оросоор дамжуулан Монголын коксжих нүүрсийг авах арга зам эрэлхийлж байна

 Монгол Улс коксжих нүүрсний зах зээлд экспортоор Австралийн араас ...

2024 оны 10 сарын 22, 17 цаг 43 минут
Ройтерс: Энэтхэг Монголын коксжих нүүрсийг ОХУ-аар дамжуулан импортлох талаар судалж байна

  Энэтхэг улс Монголын коксжих нүүрсийг ОХУ-аар дамжуулан тогтмол ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 58 минут
Серби улс байгалийн хий нийлүүлэгч түншдээ хориг арга хэмжээ авахгүй

 Европын холбооны нэр дэвшигч Серби улс барууны дарамт шахалтыг үл ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 46 минут
Монголын эдийн засаг уул уурхай дагасан, эмзэг хэвээр байна

 2023 онд уул уурхайн салбар өсөлттэй буюу түүхий эдийн экспорт ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 15 минут
Их хүлээлттэй ч эрсдэл өндөр нүүрсний экспорт

 Жил дараалан дээд амжилт тогтоож байгаа нүүрсний экспортын биет ...

2024 оны 10 сарын 22, 09 цаг 19 минут
МАН-ын бүлэг: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрт 431 сая долларын зээл нэмж авна

 УИХ дахь МАН-ын бүлэг ээлжит хуралдаанаа хийж, хурлаар хэлэлцсэн ...

2024 оны 10 сарын 22, 09 цаг 16 минут
Уул уурхайн олборлолтын улмаас эвдэрсэн 10 мянган га талбайг нөхөн сэргээжээ

 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх уул уурхайн олборлолтын ...

2024 оны 10 сарын 21, 20 цаг 44 минут
2024 оны 10 сарын 21, 14 цаг 45 минут
Манай улс газрын тосны салбарт импорт нь экспортоо давсан хэвээр байна

 Өнгөрсөн онд газрын тосны зах зээл дээр брент төрлийн газрын тосны ...

2024 оны 10 сарын 21, 14 цаг 20 минут
БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны АЗГ, МУ-ын ГХЯ хоорондын байнгын зөвлөлдөх ажлын хэсгийн VI хурал боллоо

БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны АЗГ, МУ-ын ГХЯ хоорондын байнгын зөвлөлдөх ажлын хэсгийн ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 56 минут
Хятадын газрын ховор элементийн үйлдвэрлэлийн хамгийн хүчирхэг аж ахуйн нэг болохыг эрмэлзэж байна

Бугат хотоос хойш 150 километрийн зайд орших Иньшань уулын хойд бэлд нам ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 51 минут
2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 35 минут
Хятад, Монгол хоёр орны төрийн тэргүүн нар харилцан баярын мэндчилгээ илгээжээ

Аравдугаар сарын 16-нд БНХАУ-ын Дарга Ши Жиньпин, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 29 минут
Цөлжилттэй тэмцэх ажил эрчимтэй явагдаж байна

10-р сарын 14-ний өдөр "Ногоон ирээдүй”Хятад, Монгол,Оросын ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 17 минут
Өвөр Монгол орон Зүүн хойдын хөгжилд хувь нэмэр оруулж байна

“ХКН-ын үлгэр -- Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 11 минут
ӨМӨЗО-ны намын хорооны нарийн бичгийн дарга Сүнь Шаочэн цахимаар холбогдож үг хэллээ

“ХКН-ын үлгэр -- Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 08 минут
Бугатын гангийн 70 жилийн хөгжил түүх/Нэг/

Бугатын гангийн үйлдвэр нь Хятадын ӨМӨЗО-ы Бугат хотод байршдаг.Бугатын ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 02 минут
“Ногоон ирээдүй ”Хятад, Монгол, Оросын сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжилга эхлэв

“Ногоон ирээдүй ”Хятад, Монгол, Оросын сэтгүүлчдийн хамтарсан ...

2024 оны 10 сарын 18, 15 цаг 59 минут
“Зүүн хойдыг сурталчлан танилцуулах хурал”-ын хэвлэлийн бага хурал

“ХКН-ын үлгэр - Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 15 цаг 56 минут
Алтны үнэ дээд үзүүлэлтээ дахин шинэчилжээ

 НЬЮ-ЙОРК, 2024 оны аравдугаар сарын 18 /Forbes/. Пүрэв гаргийн ...

2024 оны 10 сарын 18, 13 цаг 28 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани