Ord.mn | Mongolian Mining
| English |  Mobile |  Rss

Тувагийн нүүрс манайхтай өрсөлдөх үү

Тувагийн нүүрс манайхтай өрсөлдөх үүСаяхан миний бие албан ажлаар ОХУ-ын хамгийн алслагдсан субьектын нэг болох Бүгд Найрамдах Тува улсын Кызыл хотноо очоод ирлээ. Улаанбаатараас Кызыл руу санасныг бодвол хүндрэл багатай, хурдан очдог юм байна. Эндээс 14 цагт "Аэромонголия" компанийн онгоцоор хөөрөөд Упаангомд нутгийн цагаар 16:40-д бууж шууд нисэх буудлаасаа автомашинаар гараад оройн 22:00 цаг гэхэд Кызылд очсон байв.
 
Тувагийн хүн ам нь ердөө 310 мянга орчим хэдий ч 170 мянга хавтгай дөрвөлжин км нутагтай (өөрөөр хэлбэл манай Өмнөговь аймгаас арай их), манай улстай 1300 гаруй км хиллэдэг.
 
Төвөөс хэт алслагдсан, дээр нь дэд бүтэц хөгжөөгүй (Кызылээс Транссибирийн төмөр замын хамгийн ойрын өртөө хүртэл 400 гаруй км) зэрэг учир шалтгаанаас болоод үйлдвэрлэл бараг хөгжөөгүй. Гэхдээ Сибирийн тайгын өмнөд хэсэг учир ой мод ихтэй, хөрсөн дороо нүүрс, алт, төмрийн хүдэр, өнгөт металл зэрэг асар их баялагтай. Тухайлбал сайн чанарын чулуун нүүрсний илрүүлсэн нөөц нь хэдэн тэрбум тонн. Харамсалтай нь тэдгээрийг олборлоод ОХУ-ын аж үйлдвэр хөгжсөн төвүүдэд хүргэх, экспортод гаргах боломжгүй тул төмөр зам барих асуудал хурцаар тавигдаад байна.
 
Чулуун нүүрсний хамгийн их нөөцтэй Элегестийн ордын лицензийг Р.С.Байсаровын толгойлдог "Тувагийн эрчим хүчний аж үйлдвэрийн корпораци"(ТЭПК) эзэмшдэг бөгөөд олборлосон нүүрсийг экспортлох, хүнд аж үйлдвэр хөгжсөн төвүүддээ хүргэх зорилгоор Элегест-Кызыл-Курагино (Трансоибирийн төмөр замын өртөө) гэсэн 410 км урттай, жилдээ 15 сая тонн ачаа тээвэрлэх хүчин чадалтай төмөр замыг таван жилийн дотор барьж ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байгаа гэнэ. Төмөр зам нь Саяны нуруугаар дайрах тул олон тунель, гүүр барих шаардлагатай учраас инженерийн хувьд нилээд
төвөгтэйд тооцогддог юм билээ. Энэ төмөр замыг барихтай холбогдуулж Транссибирийн төмөр замын зүүн хэсгийг шинэчлэх, Алс Дорнодын Номхон далайн эрэг дэх нүүрс ачих зориулалттай Ванино зэрэг хэд хэдэн боомтыг өргөтгөх ажил мөн давхар хийгдэх юм байна. Төмөр зам барих ажлын 24 хувийгхувийн хөрөнгө оруулагч (өөрөөр хэлбэл Р.С.Байсаровын толгойлдог ТЭПК), 24 хувийг Оросын Засгийн газар, үлдсэнийг нь бусад эх үүсвэр (зээл, гадаа-дын хөрөнгө оруулалт г.м.)-ээс санхүүжүүлэхээр төлөвлөж байна. Уг төслийн 24 хувь буюу 89 тэрбум рубль гаргах шийдвэрийг ОХУ-ын Засгийн газар 2014 оны долдугаар сарын 14-нд гаргажээ. Гэхдээ эдийн засгийн өнөөгийн хүндрэлтэй байдлаас болоод төслийн санхүүжилт хэзээ эхлэх нь бас тодорхойгүй байна.
 
Мөн нүүрсийг манай нутгаар дамжуулан БНХАУ-д экспортлох асуудлыг сүүлийн үед их ярьж, судалж байна. Үүний тулд
нэгдүгээрт, Кызыл-Улаангом-Ховд-Булган-Өрөмч;
хоёрдугаарт, Кызыл-Мөрөн-Эрдэнэт гэсэн маршрутыг судалж байна. Өрөмч хүртэл барих төмөр замын санхүү-эдийн засгийн үндэслэлийг ОХУ-ын ШУА-ийн Сибирийн салбарын харъяа Тувагийн байгалийн нөөцийг иж бүрэн ашиглах хүрээлэн боловсруулаад байгаа бөгөөд ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.В.Путин 2014 онд Шанхайд БНХАУ-ын удирдлагад санал болгосон юм билээ. Уг замын урт нь 1810 км, үүнээс Кызылээс улсын хил хүртэл 310 км, улсын хилээс Улаангом хүртэл 130 км, Улаангомоос Ховд хүртэл 240 км, Ховдоос Булган хүртэл 430 км, Булганаас Өрөмч хүртэл 700 км байх юм байна.
 
Монголын нутгаар өнгөрөх урт нь 800 км гэсэн тооцоо гарч байна. Жилдээ 28 сая тонн ачаа тээвэрлэх хүчин чадалтай гэнэ. Замыг таван жилийн дотор барина, нийт өртөг нь 452500 сая рубль гэж тооцоолжээ. Валютын ханшны хэлбэлзэлтэй энэ үед ам.доллараар хэд болохыг хэлэхэд хэцүү.
 
Кызыл-Мөрөн-Эрдэнэт гэсэн маршрутаар тодорхой судалгаа хийгдээгүй юм байна. Гэхдээ хэрэв Монголын тал улсын хил хүртлээ төмөр зам тавина гэвэл нүүрсний ордын хөрөнгө оруулагчид (жишээ нь ТЭПК) сонирхох нь дамжиггүй гэж Тувагийн Засгийн газрын тэргүүн Ш.В.Кара-Оол ярьж байна лээ. Манай Засгийн газар Эрдэнэтээс Овоот (өөрөөр хэлбэл Могойн голын нүүрсний орд) хүртэл 545 км төмөр замыг концессын нөхцөлөөр барих эр-хийг өнгөрсөн жил нэгэн компанид олгох шийдвэр гаргаад байгаа. Цаашаагаа Арцсуурь буюу улсын хил хүртэл 225 км юм билээ. Хэрэв энэхүү 200 гаруй км зам барих хөрөнгө оруулалтын асуудлыг шийдэх боломж байх юм бол Кызыл-Мөрөн-Эрдэнэт гэсэн төмөр зам баригдах магадлал өндөр гэж үзэж болно.
 
Эрдэнэт хүртэл (Эрдэнэтээс цааш гэж ойл-гож ч болно) төмөр зам тавигдчих юм бол манай нутаг дэвсгэр дээрх уурхайнуудын бүтээгдэхүүн болон Тувагийн нүүрсийг "Улаанбаатар төмөр зам"-аар Хятад руу, магадгүй нэг хэсгийг нь хойш нь Транссибирийн төмөр зам хүртэл тээвэрлээд улмаар ОХУ-ын Алс Дорнодын боомтууд хүргэх боломж нээгдэх бөгөөд энэ хэрээр "Улаанбаатар төмөр зам"-аар тээвэрлэх ачаа нэмэгдэж манайд нэмэлт ашиг орж таарна. Оросын тал Монголоор дам-жуулан БНХАУ руу нүүрс болон бусад төрлийн ачаа тээвэрлэх төмөр зам барих асуудлыг манай талд албан ёсоор тавиагүй байгаа бөгөөд хэрэв ийм санал албан ёсоор ирвэл тодорхой хариу өгөхийн тулд манай Зам, тээврийн яам болон холбогдох бусад байгууллага одооноос зохих судалгаа, тооцоо хийх хэрэгтэй байх.
 
Оросын нүүрсийг нутгаараа тээвэрлэх нь өөрсдөдөө өрсөлдөгч бий болгож байгаа юм биш үү гэдэг асуудал юуны өмнө гарна. Хэрэв нүүрсний чанар нь ойролцоогоор адил гэж үзэх юм бол тэднийх илүү алсаас тээвэрлэх учраас өртөг нь арай л өндөр байж таарна. Хэрэв оросууд манай нутгаар нүүрсээ тээвэрлэдэггүй юм аа гэхэд өөр арга зам олж л таарахаас гадна Хятадын хэрэглээг манайх бүрэн хангаж чадахгүй гэдгийг бас тооцох хэрэгтэй байх.
Хойд хөршөөс Монгол руу төмөр зам тавигдах юм бол тран-зит тээврээс ашиг олох, манай уул уурхайн үйлдвэрүүдийн бү-тээгдэхүүнийг экспортлох боломж нээгдэхээс гадна зам дагуухь бүс нутаг эдийн засгийн эргэлтэд өөрийн эрхгүй татагдан орох, их хэмжээний ажлын байр бий болох зэрэг олон эерэг нөлөө үзүүлэх байх л даа. Мэдээж бас сөрөг талууд байхыг ч үгүйсгэхгүй. Иймд хэрэв Оросын тал манай орны баруун хэсэгт төмөр зам барих санал тавих юм бол хэрхэх тухай шийдвэрээ манай төр, зас-гийн зохих байгууллагууд сайтар судлан гаргана гэдэгт найдаж байна.

Л.ХАНГАЙ /ҮНДЭСНИЙ ШУУДАН/
Тувагийн нүүрс манайхтай өрсөлдөх үү
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой


URL


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд Ord.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Сэтгэгдлүүд:

Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
“Чайна энержи”: Тохиролцож чадвал Гашуунсухайтын төмөр замыг гурван жилийн дотор холбоход бэлэн

  Монголын Гашуунсухайт, Хятадын Ганцмодны боомтын төмөр замыг холбож ...

Өчигдөр, 11:47
Сансрын нисэгчдийн баг ургамал тариалах сургалт явуулж байна

Шэньжөү-19-ийн сансрын нисэгчдийн баг ургамал тариалах сургалт явуулж ...

2024 оны 10 сарын 31, 14 цаг 24 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ Х.Баттулгыг “…Шуналын гутамшигт үлгэрлэл” гэв

  УИХ ирэх 2025 оны төсвийг хэлэлцэж байна. Үүний араар улс төр ч ...

2024 оны 10 сарын 31, 13 цаг 42 минут
ТӨСӨВ 2025: Ирэх жил 83 сая тонн нүүрс экспортлохоор төлөвлөжээ

  Улсын Их Хурлын Төсвийн байнгын хорооны өчигдрийн /2024.10.30/ ...

2024 оны 10 сарын 31, 13 цаг 09 минут
2024 оны 10 сарын 31, 11 цаг 53 минут
Сүүлийн 6 сард газрын тосны үнэ 20 хувиар буурчээ

 Израилийн арми өнгөрсөн амралтын өдөр Иранд агаарын цохилт өгсний ...

2024 оны 10 сарын 31, 11 цаг 37 минут
Тээврийн салбар дампуурч, цөөхөн Хятадуудын гарт орж байна гэв

  Манай Улсын төсвийн 40 хувь дангаараа нүүрс экспортоос бүрддэг. ...

2024 оны 10 сарын 30, 18 цаг 35 минут
Байгалийн хий дамжуулах хоолой барих төслийн талаар хэлэлцэж байна

 Засгийн газрын 38 дахь хуралдаан 12 асуудал хэлэлцэхээр есөн асуудал ...

2024 оны 10 сарын 30, 12 цаг 52 минут
Байгалийн чулууг ачааны автомашинд нууж, хилээр гаргахыг завджээ

    Монгол Улсын иргэн Э.А нь улсын хилээр нэвтрүүлэхийг ...

2024 оны 10 сарын 30, 11 цаг 58 минут
BNEF: Нүүрс нь эрчим хүчний гол эх үүсвэр хэвээр байгаа ч цаашид энэ хандлага эрчимтэй буурна

 2023 онтой харьцуулахад нүүрсний эрэлт энэ онд харьцангуй тогтвортой ...

2024 оны 10 сарын 30, 11 цаг 35 минут
2024 оны 10 сарын 30, 10 цаг 04 минут
Л.Оюун-Эрдэнэ: Юун 5-10 тэрбум бэ, бүсчлэл, холимог тогтолцоо, 126 гишүүний учрыг дахиад ярих ёстой юу?

  Даваа гарагт болдог УИХ дахь намуудын бүлгийн хурлаар 2025 оны ...

2024 оны 10 сарын 30, 09 цаг 30 минут
2024 оны 10 сарын 29, 20 цаг 13 минут
2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 42 минут
"Улс төрчид ашигт малтмалын хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн тухай худал мэдээлэл тарааж байна"

 Ашигт малтмал, газрын тосны газраас "Сүүлийн үед зарим улс төрчид ...

2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 26 минут
2024 оны 10 сарын 29, 19 цаг 14 минут
Энэ онд Эрээн боомтоор нэвтэрсэн зорчигчийн тоо 2 саяыг давлаа

Эрээн хотын Хилийн шалгалтын газрын статистикийн мэдээлснээр, 10-р сарын ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 38 минут
Улаан навчит хурмын ууланд аялаарай

Улаан навчит хурмын ууланд аялаарай   Шаньдүн дахь аялал жуулчлалын ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 30 минут
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Ерөнхийлөгч К.Токаев-т бараалхлаа

  Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ манай улсад төрийн айлчлал ...

2024 оны 10 сарын 29, 16 цаг 15 минут
“Өндөр чанартай хөгжлийн ногоон суурийг бэхжүүлье”

Хятадын Гуанхэ группийн Шинэ эрчим хүчний Өвөр Монгол дахь салбар ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 54 минут
2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 32 минут
Пэнлай тагт яагаад ”Хүний ертөнц дэх диваажин”болсон бэ?

"Хүний ертөнц дэх диваажин"-ны тухайд бид "Шаньхайжин"хэмээх эртний номоос ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 13 минут
Юнган чулуун агуйд очиж мянган жилийн түүхтэй танилцав

10-р сарын 18-нд "Шинэ эриний нээлттэй хөгжлийн замаар"- харийн хүний ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 10 минут
Хотоо тольдсон Дамин нуур нь өнгөтөй, нуураа хөвөөдсөн Чаорань тагт нь гэрэлтэй

"Бадамлянхуа цэцгэс, бургасан модоодоор хүрээлэгдсэн хот нь ...

2024 оны 10 сарын 29, 15 цаг 08 минут
Нүүрс тээврийн "С" зөвшөөрөл ба Хятадаас өгсөн мэдэгдэл!

  Засгийн газрын 362 дугаар тогтоолоор 2023 оноос эхлэн олон улсын ...

2024 оны 10 сарын 29, 14 цаг 58 минут
Израил Иран руу довтолсны дараа газрын тосны үнэ 5 хувиар уналаа

 Брент төрлийн газрын тос баррель нь 72 ам.доллароор арилжаалагдаж ...

2024 оны 10 сарын 29, 13 цаг 54 минут
2024 оны 10 сарын 29, 11 цаг 33 минут
Казахстаны “Казатомпром” компани Хятад руу уран нийлүүлэх томоохон хэлцэл хийхээр болжээ

 "Казатомпром” компаниас Хятадын Үндэсний Цөмийн Корпораци болох CNNC ...

2024 оны 10 сарын 29, 10 цаг 46 минут
Хятадын гангийн экспорт 8071 мянган тоннд хүрчээ

 10-р сарын 25-нд Хятадын Гангийн Аж Үйлдвэрийн Холбоо мэдээлснээр ...

2024 оны 10 сарын 29, 08 цаг 14 минут
2024 оны 10 сарын 23, 08 цаг 55 минут
Reuters: Энэтхэг улс Оросоор дамжуулан Монголын коксжих нүүрсийг авах арга зам эрэлхийлж байна

 Монгол Улс коксжих нүүрсний зах зээлд экспортоор Австралийн араас ...

2024 оны 10 сарын 22, 17 цаг 43 минут
Ройтерс: Энэтхэг Монголын коксжих нүүрсийг ОХУ-аар дамжуулан импортлох талаар судалж байна

  Энэтхэг улс Монголын коксжих нүүрсийг ОХУ-аар дамжуулан тогтмол ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 58 минут
Серби улс байгалийн хий нийлүүлэгч түншдээ хориг арга хэмжээ авахгүй

 Европын холбооны нэр дэвшигч Серби улс барууны дарамт шахалтыг үл ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 46 минут
Монголын эдийн засаг уул уурхай дагасан, эмзэг хэвээр байна

 2023 онд уул уурхайн салбар өсөлттэй буюу түүхий эдийн экспорт ...

2024 оны 10 сарын 22, 10 цаг 15 минут
Их хүлээлттэй ч эрсдэл өндөр нүүрсний экспорт

 Жил дараалан дээд амжилт тогтоож байгаа нүүрсний экспортын биет ...

2024 оны 10 сарын 22, 09 цаг 19 минут
МАН-ын бүлэг: Газрын тос боловсруулах үйлдвэрт 431 сая долларын зээл нэмж авна

 УИХ дахь МАН-ын бүлэг ээлжит хуралдаанаа хийж, хурлаар хэлэлцсэн ...

2024 оны 10 сарын 22, 09 цаг 16 минут
Уул уурхайн олборлолтын улмаас эвдэрсэн 10 мянган га талбайг нөхөн сэргээжээ

 Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх уул уурхайн олборлолтын ...

2024 оны 10 сарын 21, 20 цаг 44 минут
2024 оны 10 сарын 21, 14 цаг 45 минут
Манай улс газрын тосны салбарт импорт нь экспортоо давсан хэвээр байна

 Өнгөрсөн онд газрын тосны зах зээл дээр брент төрлийн газрын тосны ...

2024 оны 10 сарын 21, 14 цаг 20 минут
БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны АЗГ, МУ-ын ГХЯ хоорондын байнгын зөвлөлдөх ажлын хэсгийн VI хурал боллоо

БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны АЗГ, МУ-ын ГХЯ хоорондын байнгын зөвлөлдөх ажлын хэсгийн ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 56 минут
Хятадын газрын ховор элементийн үйлдвэрлэлийн хамгийн хүчирхэг аж ахуйн нэг болохыг эрмэлзэж байна

Бугат хотоос хойш 150 километрийн зайд орших Иньшань уулын хойд бэлд нам ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 51 минут
2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 35 минут
Хятад, Монгол хоёр орны төрийн тэргүүн нар харилцан баярын мэндчилгээ илгээжээ

Аравдугаар сарын 16-нд БНХАУ-ын Дарга Ши Жиньпин, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ...

2024 оны 10 сарын 21, 12 цаг 29 минут
Цөлжилттэй тэмцэх ажил эрчимтэй явагдаж байна

10-р сарын 14-ний өдөр "Ногоон ирээдүй”Хятад, Монгол,Оросын ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 17 минут
Өвөр Монгол орон Зүүн хойдын хөгжилд хувь нэмэр оруулж байна

“ХКН-ын үлгэр -- Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 11 минут
ӨМӨЗО-ны намын хорооны нарийн бичгийн дарга Сүнь Шаочэн цахимаар холбогдож үг хэллээ

“ХКН-ын үлгэр -- Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 08 минут
Бугатын гангийн 70 жилийн хөгжил түүх/Нэг/

Бугатын гангийн үйлдвэр нь Хятадын ӨМӨЗО-ы Бугат хотод байршдаг.Бугатын ...

2024 оны 10 сарын 18, 16 цаг 02 минут
“Ногоон ирээдүй ”Хятад, Монгол, Оросын сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжилга эхлэв

“Ногоон ирээдүй ”Хятад, Монгол, Оросын сэтгүүлчдийн хамтарсан ...

2024 оны 10 сарын 18, 15 цаг 59 минут
“Зүүн хойдыг сурталчлан танилцуулах хурал”-ын хэвлэлийн бага хурал

“ХКН-ын үлгэр - Ши Жиньпиний шинэ цаг эриний Хятадын онцлогтой ...

2024 оны 10 сарын 18, 15 цаг 56 минут
Алтны үнэ дээд үзүүлэлтээ дахин шинэчилжээ

 НЬЮ-ЙОРК, 2024 оны аравдугаар сарын 18 /Forbes/. Пүрэв гаргийн ...

2024 оны 10 сарын 18, 13 цаг 28 минут
http://www.ord.mn

Санал асуулга

Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?

Зөв
Буруу
Мэдэхгүй

 
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
BHP Billiton
Ivanhoe Mines
90.53
23.3
1.44
0.00
Австралийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
General Mining Corp
Aspire Mining Limited
0.145
0.52
0.00
-0.02
Лондонгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Petro Matd Limited
polo Resources Limited
123.5
5.4
0.00
0.02
Хонконгийн хөрөнгийн бирж
Нэр Хаалт Өөрчлөлт
Mongolian Mining Corporation
Mongolia Energy
9.59
1.14
0.00
-0.06
Торонтогийн хөрөнгийн бирж
 
Шинэ бүтээл

“Этик” продакшны залуус "улсын нууц"-ыг сөхлөө
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани