- mram.gov.mn
- nea.gov.mn
- keestrackmongolia.mn
- erdenetmc.mn
- southgobi.mn
- mininginvestment.mn
- infomine.mn
- pam.gov.mn
- mn.mno.mn
- mmc.mn
- tsairt.mn
- energyresources.mn
- mongolgazar.mn
- monpolymet.mn
- international.mcs.mn
- erdenesmgl.mn
- tavantolgoi.mn
- mm.gov.mn
- tananimpex.mn
- investor.mn
- entree.mn
- mpi.mn
- absolutemining.mn
- adamasmining.mn
- uuluurhai.mn
- boroogold.mn
- sbt.mn
- ot.mn
- donbass.mn
- tanilgroup.mn
- baganuurmine.mn
- monmag.mn
- mining.mn
- cylpro.mn
- ewater.mn
- mera.mn
- digdog.mn
- guum.mn
- amc.mn
- miningmongolia.mn
- eitimongolia.mn
- mak.mn
- mongoliandiamondtool.mn
- lme.com
- altanrio.com
- bloomberg.com
- infomine.com
- sharyngol.com
- umamisf.com
- cengeolab.com
- noyonshish.com
- zamineservices.com
- tumurlug.e-darkhan.com
- mongolianminingjournal.com
- mnmining.net
“Монгол Улс цөмийн хаягдлыг булшлах, тээвэрлэх тухай ямар ч асуудал байхгүй” гэдгийг дэмжихийн учир
Саяхан БНСУ-ын Гадаад хэргийн сайд Юн
Бён Сэ Монгол Улсад айлчилж, Ерөнхийлөгчтэй уулзах үеэр "Монгол Улсын
цөмийн зэвсэггүй статусыг НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн байнгын гишүүн
орнууд санал нэгтэй дэмжиж гарын үсэг зурсан нь бүс нутгийн аюулгүй
байдалд чухал ач холбогдолтой жишиг болсон.
Үүний зэрэгцээ цөмийн хаягдлыг Монгол Улсын газар нутагт булшлах,
Монголын нутгаар тээвэрлэх тухай ямар ч асуудал байхгүй” гэдгийг Монгол
төрийн тэргүүн тун тодорхой илэрхийлсэн юм. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн
байр суурь ийм байна.
Гэтэл Монголын говьд цөмийн хаягдлыг олон нийтэд нь мэдэгдэж дуулиан
үүсгэхгүй, эрх баригчидтай нь эдийн засгийн аргаар тохиролцох замаар
сэмхэн булах тухай асуудал хөндөгдсөн талаар Японы хэвлэл мэдээлэлд гарч
биднийг багагүй бухимдуулаад авсан.
"Овоо босгоогүй бол шаазгай хаанаас суух вэ” гэсэн Монгол ардын зүйр
цэцэн үг бий. Учир нь 2013 оны аравдугаар сарын 26-нд Монгол Улсын
Засгийн газар, Францын "Арева” Японы "Мицүбиши” корпорациуд Монголын
говиос уран олборлох гэрээнд гарын үсэг зурчихсан.
Тэгвэл Олон Улсын Атомын Энергийн Агентлаг буюу ОУАЭА нь газар
нутгаасаа уран олборлож байгаа орнууд цөмийн хаягдлыг газар нутагтаа
булшлах үүргийг давхар ногдуулдаг аж.
Энэ утгаараа Монголын говиос шар нунтаг олборлож эхэлбэл Монгол Улс
хүссэн хүсээгүй газар нутагтаа цөмийн хаягдал булшилж таарна. Ингэхэд
цөмийн хаягдал гэдэг чухам юу болох талаар товчхон өгүүлье.
Цөмийн хаягдал түлш гэдэг бол атомын цахилгаан станцад хэрэглэсэн түлш.
Энэ бол уран, плутонийн задралаас үүссэн цацрагийн өндөр агуулгатай
хорт бодис юм.
Өнөөдөр дэлхий дээрх атомын цахилгаан станцуудаас жилд 10 мянга гаруй
тонн хаягдал гарч, нийтдээ 270 мянган тоннд хүрээд байгаа гэнэ. Дэлхий
нийт өнөөдөр цөмийн хаягдал дээр хоёр арга хэрэглэж байгаа юм байна.
Нэгдүгээрт, дахин боловсруулах чиглэлээр Орос, Франц, Япон, Их
Британи ажиллаж, иргэний зориулалтаар ашиглаж эхэлсэн. Гэхдээ цөмийн
хаягдлаа бүгдийг нь дахин боловсруулах хүчин чадалтай орон хараахан
алга. Нөгөө арга нь шууд булшлах.
Энэ бол боловсруулалгүйгээр усан санд, хуурай газарт гэсэн хоёр аргаар булшлан хадгалахыг хэлнэ. Хуурай газарт цөмийн хаягдал оршуулан хадгалах нь 50 жилийн хугацаанд найдвартай, өөрөөр хэлбэл аюулгүй гэж үздэг аж.
Мэдээж технологийн асар өндөр хөгжилтэй япончууд 2011 оны гуравдугаар
сард дэлбэрсэн Фүкүшимагийнхаа учрыг одоо болтол олж чадаагүй байхад
ураны талаар анхан шатны мэдлэггүй монголчууд цөмийн хаягдлаа газар
нутагтаа булшлахаар болвол ямар ч боловсруулалт хийгдэлгүй шууд л булж
таарна. Тийм цаг ирвэл монголчууд ямар аюул заналтай нүүр тулах вэ.
Ураны ил уурхай, далд уурхай аль нь ч ялгаагүй туйлын их эрсдэлтэй.
Далд уурхай нь газрын гүнд хүхрийн хүчил шахаж ураны шингэрүүлсэн ислийг
шавар байдалтай дээш нь өндөр даралтаар олгойдуулж гаргаад усаар
угааж цэвэрлэж авдаг гэх юм билээ.
Ингэж угааж цэвэрлэж авсан "шар нунтаг” нь өндөр биш ч цацраг идэвхтэй
л байж таарна. Мэргэжлийн хүмүүсийн тайлбараар бол альфа, гамма
цацрагууд дагалдан дэгддэг гэнэ. Альфа цацраг бол нэвтлэх чадвар
багатай, богино зайд баригддаг, хэрэв тодорхой хамгаалалт хийвэл зогсдог
юм байна.
Тэгэхээр "шар нунтаг”ийг тусгай хамгаалдаг саванд хийдэг нь тодорхой.
Харин "шар нунтаг-”ийг ялгаж авсны дараа шингэн заавал үлддэг гэсэн.
Тэр шингэн дотор ураны цацраг байхгүй гэсэн баталгаа байхгүй. Түүгээр
зогсохгүй химийн хүчил, шүлтийн найрлага өндөртэй хортой элементүүд
их хэмжээгээр тунаж үлддэг байна.
Хэрэв тэр олгойдож гаргасан шингэнээсээ "шар нунтаг"-ийг нь ялгаж аваад
тэр үлдсэн устай шингэн шавар шавхайд байгаа химийн хорт нэгдлүүдийг
өндөр түвшинд саармагжуулж, цэвэрлэж далдалж булахгүй бол байгаль
дэлхий ургамал амьтан амьд юм болгонд маш хүчтэй хор учруулдаг байна.
Чухамдаа Дорноговь аймгийн Улаанбадрах суманд гарсан олон малын
хордлого, үхдэл, сэг зэмүүд яг тэрхүү шар нутгийг зайлсан хортой
шингэнээс үүдэлтэй байж тун болзошгүй.
Хэдийгээр Улаанбадрахын хэрэг явдалд ураны цацраг бага түвшинд байж
болох ч химийн дархлаажаагүй хортой бодисын нэгдлүүд ямар нэгэн
хэмжээгээр нөлөөлсөн л байж таарна. Ийм химийн хортой нэгдлүүд тэр
хавийнхаа газар нутагт байгаа амьтай болгоныг хордуулах аюултайг
мэргэжлийн хүмүүс дуу нэгтэй баталсаар байгаа.
Энэ үүднээс Мэргэжлийн хяналтын газар, Цөмийн энергийн газар бусад
хими технологи, цацрагийн хяналтын газар өндөр түвшиний цогц шинжилгээ
явуулах ёстой. Өнөөдөр Монгол Улс цөмийн энергийн цацрагийг сургалтанд,
эмнэлэгт, үйлдвэрт, шинжилгээ судалгаанд ч багагүй хэмжээгээр
ашиглаж байгаа.
Гэхдээ энэ төрлийн үйл ажиллагааг төрийн өндөр хяналтад байлгах
учиртай. Уран ашиглаж л байгаа бол төрийн өндөр түвшний цацрагийн хяналт
шалгалт байх ёстой. Монголын төр үүнийг хийж чадаж байж л ураныг
ашиглах эрхтэй.
Нөгөө нэг аюултай зүйл бол ил, далд аль ч аргаар "шар нунтаг”
олборлосон байлаа гэхэд тэр хаягдал шороо чулуу, угаасан ус, шингэн
шавар зэргийг маш сайн саармагжуулж сайн далдалж газрын хөрсөнд булахгүй
бол манайх шиг салхи ихтэй, хуурай шороон шуурга ихтэй газарт мэдээжийн
хэрэг агаарт дэгдэж таарна. Энэхүү шар шорооны дэгдэлт хаа ч очиж болох
аюултайг Япон, БНСУ-ын зүгээс байнга сануулсаар л байгаа.
Хүн төрөлхтний хэдэн мянган жилийн өмнө барьж босгосон түүхийн
дурсгалууд өнөөдөр ч сүндэрлээд байж л байдаг. Гэтэл Атомын цахилгаан
станцууд яагаад ийм богинохон настай байдаг нь одоо нэгэнт тодорхой
болоод байгаа.
Маш их энерги агуулж ионжсон цацрагийн байнгын шаралт бүх молекул,
кристал, нэгдлүүдийн холбоог, тэр ч байтугай хамгийн сайн ганг ч буталж
сүйтгэдэг гэнэ.
Монголын говийн тоосны нэгхэн ширхэгт олон сая цацраг идэвхит атомын
цөм, түүний задралын бүтээгдэхүүнүүд бий болдгийг манай эрдэмтэд
тогтоосон.
Эсийн хуваагдал явагдаагүй үед нэлээд хэмжээний цацрагийн шаралтыг
жаахан наранд шарагдсан мэт тодорхой нөлөөлөл авалгүй өнгөрүүлж байхад,
биед эс хуваагдаж байх үед ганхан цацрагийн туяанаас хорт хавдар үүсч
болдгийг эмч нар хэлээд байгаа.
Атомын цахилгаан станцын үйл ажиллагааг хэн ч урьдаас тодорхойлж
чадахгүй, тиймээс байнгын хяналт, тохируулга хэрэгтэй байдаг нь
Чернобиль, Фүкүшимагийн гамшиг хүн төрөлхтөнд сануулсан. Гэтэл
тэдгээр станцуудын түлшний хаягдлыг эх нутагтаа булахаар сэмхэн
тохиролцоо хийгдэж байгаа бол ард түмнийхээ эсрэг хийж байгаа
чимээгүй дайн гэж ойлгохоос өөр аргагүй.
Д.Энхтүвшин
Эх сурвалж: Өглөөний сонин
“Монгол Улс цөмийн хаягдлыг булшлах, тээвэрлэх тухай ямар ч асуудал байхгүй” гэдгийг дэмжихийн учир
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой
URL:
Сэтгэгдлүүд:
Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Санал асуулга
Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
Нью йоркын хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
BHP Billiton Ivanhoe Mines |
90.53 23.3 |
1.44 0.00 |
Австралийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
General Mining Corp Aspire Mining Limited |
0.145 0.52 |
0.00 -0.02 |
Лондонгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Petro Matd Limited polo Resources Limited |
123.5 5.4 |
0.00 0.02 |
Хонконгийн хөрөнгийн бирж | ||
Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
Mongolian Mining Corporation Mongolia Energy |
9.59 1.14 |
0.00 -0.06 |
Торонтогийн хөрөнгийн бирж | ||
Шинэ бүтээл
Уул уурхайн ТОП 25 компани