Хятад улс саяхан нийтэлсэн газрын тос, байгалийн хийн тогтолцооны өөрчлөлтийн баримт бичигт, хойшид Хятад улс газрын тос, байгалийн хийн хайгуул олборлолтын тогтолцоог боловсронгуй болгох мөртөө шат дараатай нээлттэй болгож, нөхцөл хангасан газрын тос, байгалийн хийн компани нэгжүүд хувьцааны эрхээ олон талт болгох, олон хэлбэрийн холимог өмчийн болгон хөгжүүлэхийг урамшуулна гэж заажээ. Энэ нь зах зээл дэх өрсөлдөөний эрч хүчнийг нэмэгдүүлэхэд тустай гэж мэргэжилтнүүд үзэж байна.

Хятад улсын газрын тос, байгалийн хийн аж үйлдвэрлэл хэдэн арван триллион юанийн хөрөнгө, түүнчлэн хэдэн сая үйлдвэрлэл эрхлэгчдийн ашиг тусад холбогдож байгаа тул энэ бол аж үйлдвэрлэлийн монополийг эвдэх, өөрчлөлтийг урагшлуулахын "хатуу сорилт" хэмээгдэн олон жил яригдсаар иржээ. Энэ байдлыг өөрчлөхийн тулд Хятадын засгийн газар саяхан газрын тос, байгалийн хийн тогтолцооны өөрчлөлтийг гүнзгийрүүлэх тухай удирдамж санал гаргаж, өөрчлөлт шинэчлэлтээр дамжин газрын тос, байгалийн хийн аж үйлдвэрлэл эрүүлээр хөгжихийг дэмжинэ гэж тодорхой дурдсан байна. Хятадын Олон улсын эдийн засгийн харилцааны төвийн мэдээллийн газрын дарга Ван Жүнь, газрын тос, байгалийн хийн тогтолцооны өөрчлөлтийн удирдамж санал гаргасан нь яг цагаа олсон явдал боллоо гэжээ. Тэрээр хэлэхдээ: "Өдгөө олон улсын нефтийн болон эрчим хүчний үнэ ерөнхийдөө харьцангуй доогуур төвшинд байгаа бөгөөд хэлбэлзэл нь харьцангуй тогтуун байна. Улсын дотоодын үнийн төвшин болон PPI индекс харьцангуй зүй зохистой үе шатанд байна. Энэ үед өөрчлөлтийг дэмжих нь холбогдох зах зээлийн үнийн эргэлтэд бий болгох эрсдэлийг тогтоон барьж болохуйц бөгөөд орчин нөхцөл нэлээд зүй зохистой юм. Түүнчлэн төрийн өмчит компани нэгжүүдийн өөрчлөлт ч улам гүнзгийрэн ахиж байна. Газрын тос, байгалийн хийн тогтолцооны өөрчлөлтийг ийм нөхцөл байдалд урагш ахиулах нь яг цагаа зөв олсон явдал" гэжээ. 

Энэхүү "санал"-д 8 талын чухал өөрчлөлтийн үүргийг байршуулжээ. Тухайлбал, Газрын тос, байгалийн хийн олборлолтын тогтолцоог сайжруулан нээлттэй болгож, том хэлбэрийн нефтийн компаниар гол болгосон, олон төрлийн эдийн засгийн салбарууд оролцсон уул уурхайн олборлолтын системийг шат дараатайгаар бүрдүүлнэ. Газрын тос, байгалийн хийн импорт, экспортын тогтолцоог сайжруулж, стандарт хангасан удирдлагыг гол болгосон түүхийн нефтийн импортын удирдлагын тогтолцоог бий болгон, импортоор оруулах нефтийн чанар чансааг дээшлүүлнэ. Үүнээс гадна, байгалийн хий дамжуулах хоолойн үйл ажиллагааны систем, газрын тос, байгалийн хийн бүтээгдэхүүний үнийн тогтолцоонд өөрчлөлт хийж, төрийн өмчийн нефть, байгалийн хийн аж ахуйн нэгжийн шинэчлэлийг гүнзгийрүүлэн, нефтийн нөөцийн системийг сайжруулах зэрэг гол ажлууд багтаж байна.

Энэхүү "санал" нь газрын тос, байгалийн хийн олборлолт, удирдлагын сүлжээ, байгалийн хийн бүтээгдэхүүн зэрэг үйл ажиллагаанд зах зээлийн өөрчлөлтийг гол болгох чиг хандлагыг тодорхойлсон байна гэж Хятадын Аж ахуйн нэгжийн өөрчлөлт судалгааны хүрээлэнгийн гүйцэтгэх захирал Лижинь үзсэн байна. Тэрээр хэлэхдээ, Газрын тос, байгалийн хийн олборлолтыг зах зээлийн тогтолцоо болон зах зээлийн өрсөлдөөнд хурдтай оруулах, мөн зах зээлийн борлуулалтыг цаашид нээлттэй болгож, зах зээлийн хүчин зүйлийг эрчимжүүлэх шаардлагатай. Тогтолцооны талын өөрчлөлт ахиц гаргаж байгаа нь энэ онд монопольчлохыг эвдэж, хэсэг гадаадын хөрөнгө оруулалттай газрын тос, байгалийн хийн салбарыг багтаасан илүү олон иргэдийн хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх нь энэ оны сүүлийн хагас жилд өөрчлөлт улам ил тод болох төлөвтэй байна гэжээ.

Сүүлийн жилүүдэд, Хятадын нефть зэрэг төрийн өмчит нефть, байгалийн хийн аж ахуйн нэгжид холимог өмчит тогтолцооны өөрчлөлтийг адил бус хэмжээнд өрнүүлж, зохих ахицад хүрэв. Дээрх "Санал"-д цаашид тодорхойлохдоо, нөхцөл бүрдсэн нефтийн аж ахуйн нэгж хувьцаа эзэмшигчид болон олон төрөл хэлбэрийн холимог өмчит тогтолцоог хөгжүүлэх, барилгын техник, бүтээн байгуулалт болон тоног төхөөрөмжийн үйлдвэр зэрэг салбарыг мэргэжлийн дагуу дахин бүрэлдүүлж, зах зээлийн тусгаар цогцын хувиар өрсөлдөөнд оролцохыг дэмжих, төрийн өмчит нефть, байгалийн хийн аж ахуйн нэгжийг "бялдаржуулан чийрэгжүүлэх"-ийг дэмжиж, олон төрлийн арга хэлбэрээр нийгмийн үүрэг чадавхи болон түүхэнд хамт үлдсэн асуудлыг зохицуулна гэжээ.

Дээрх "Санал"-д бас тодорхойлохдоо, олон газар, олон салбар болон нефтийн гол аж ахуйн нэгж үнэхээр хэрэгжүүлж болох ажлын тусгай төсөл болон иж бүрэн холбогдох арга хэмжээ боловсруулж, өөрчлөлт эмх цэгцтэй явагдахыг баталгаажуулах хэрэгтэй гэжээ. 

ХОУР