- mram.gov.mn
- nea.gov.mn
- keestrackmongolia.mn
- erdenetmc.mn
- southgobi.mn
- mininginvestment.mn
- infomine.mn
- pam.gov.mn
- mn.mno.mn
- mmc.mn
- tsairt.mn
- energyresources.mn
- mongolgazar.mn
- monpolymet.mn
- international.mcs.mn
- erdenesmgl.mn
- tavantolgoi.mn
- mm.gov.mn
- tananimpex.mn
- investor.mn
- entree.mn
- mpi.mn
- absolutemining.mn
- adamasmining.mn
- uuluurhai.mn
- boroogold.mn
- sbt.mn
- ot.mn
- donbass.mn
- tanilgroup.mn
- baganuurmine.mn
- monmag.mn
- mining.mn
- cylpro.mn
- ewater.mn
- mera.mn
- digdog.mn
- guum.mn
- amc.mn
- miningmongolia.mn
- eitimongolia.mn
- mak.mn
- mongoliandiamondtool.mn
- lme.com
- altanrio.com
- bloomberg.com
- infomine.com
- sharyngol.com
- umamisf.com
- cengeolab.com
- noyonshish.com
- zamineservices.com
- tumurlug.e-darkhan.com
- mongolianminingjournal.com
- mnmining.net
Монголын газрын тосны “газрын зураг”
Манайханд нэг гоё зүүд бий. Газрын тос боловсруулах үйлдвэртэй болохсон гэдэг. "Алтан загас”-ны эмгэн шиг нефть үйлдвэрчлэгчдээс хараат байдгаа болихсон гэж ярьдаг. Үе үеийн Засгийн газар ийнхүү "зүүдэлж”, үлгэр яриад бүтээгүй, 20 жил өнгөрсөн. Сэрчихгүй бол энэ Засгийн газрын үед шийдлээ олж магадгүй гэх сураг саяхнаас чих дэлсэх болов.
Оршил нь их энгийн. Монгол Улс газрын тосны бүтээгдэхүүний хэрэглээгээ 100 хувь импортоор хангадаг. Үүнд жил бүр 1-1.2 сая тонн шатахуун импортолж, түүндээ нэг тэрбум орчим ам.доллар зарцуулдаг. Ийм учраас ... гэж байгаад өнгөрсөн сарын сүүлчээр Засгийн газрын хуралдаанд оруулж төсөл хэрэгжүүлэхээр болсон. Харин тэрхүү тайландаа манай улс газрын тосны баялагтай. Түүнийгээ 100 хувь экспортолдог. Тухайлбал, Петро Чайна Дачин Тамсаг компани Тамсагийн талаас хэчнээн тонн газрын тос олборлож, гаргаж байгаа талаар тооцоо судалгаа байдаггүй зэрэг мэдээллүүдийг дурдсангүй.
Ер нь бол Засгийн газар, БНЭУ-ын Экспорт-Импорт банк хоорондын зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд "Газрын тос боловсруулах үйлдвэр” барих төслийг хэрэгжүүлнэ гэсэн шийдвэрт хүрээд удаагүй байгаа. Тэгвэл гар бариад бугуй барих гэгчээр манайхан "Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих” төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэл, тооцоо, судалгаанд тулгуурлан 100 хувь төрийн өмчит компани үүсгэн байгуулахаар хэдийнэ тогтсон. Гэхдээ тэр нь хөшигний ард байгаа. Компанийн бүтэц, зохион байгуулалт, дүрмийг боловсруулах үүрэг бүхий Ажлын хэсгийг Ерөнхий сайдын захирамжаар байгуулахаар тогтсон нь ч одоогоор тодорхой мэдээлэл алга. Газрын тосны үйлдвэр байгуулах нь зөв гэсэн нийгмийн сэтгэлзүй рүү хандсан сурталчилгаа л жин дарж байх шиг. Мэдээж зөв. Гэхдээ сэтгэл хөдлөлөөр биш, тооцоо судалгаа, эдийн засгийн үндэслэлтэй байх ёстой. Дээр нь өмнөх шиг улс төр орж, газрын тосны үйлдвэр байгуулах зөвшөөрөл өгчихөөд "царцаадаг” байж таарахгүй л болов уу.
Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барих гол зорилго шатахууны импортын хараат байдлаас гарахад л оршино. Тэгвэл яагаад энэ хүртэл үйлдвэр байгуулсангүй вэ. Яагаад өнгөрсөн 20 жилд шатахууны үнэ хэд дахин өсч, импортын хамаарал улам нэмэгдэв. Энэ хооронд, ийм зовлонд МАН ч, АН ч ав адилхан эрх барьж ирсэн. Аль нь ч эс шийдэв. Тэгвэл зах зээлд монополь тогтоосон цөөн хэдэн импортлогч компани хоёр намын аль алинд бий. Тэд нам санхүүжүүлж, өөрсдөдөө ашигтай шийдвэр гаргуулж ирсний илрэл энэ. Үйлдвэртэй болох нь тэдэнд ашиггүй. Импорт тийм ашигтай юу гэвэл онцгой албан татвараас эхлээд бас асуудалтай. Гэтэл томоохон импортлогчдод бас л ашигтай. Тэр нь юу вэ гэвэл, энэ салбарын "том тул”-нууд татвараас зайлсхийж, керосин, газ гэж бичүүлээд татвараас хөнгөхөөн бултчихдаг. Төлдөг хэд нь цөөхөн "жараахай” л байдаг. Ийм л замаар өнгөрсөн 20 гаруй жилийг үдэв. Гэхдээ манайхан зүүдлээд зүгээр суугаагүй. Нэр бүхий 17 компани газрын тос боловсруулах дан болон хамтарсан 10 гаруй үйлдвэрийн төслийг боловсруулж, 3-4 компани тусгай зөвшөөрөл авч байв. Харин бодит ажил болоогүй. Тухайн үедээ МАН, АН-ын сонгуулийн PR болж шав тавьж, тууз хайчилснаас хэтрээгүй. Багануур, Налайх, Сайншанд, Дарханд газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн шав тавьсан. Н.Алтанхуяг, Ч.Сайханбилэг нарын Засгийн газар хэрэгжүүлээгүй. Тухайлбал, Дорнод аймагт "Хэт” компани жилд 120 мянган тонн газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулж, бүс нутгийнхаа шатахууны хэрэгцээг хангая гэдэг саналыг Засгийн газарт тавьж байв. "Сүмбэр Ойл” компани Германаас хамгийн сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмж оруулж ирж, бага оврын, 100 мянган тонны хүчин чадалтай боловсруулах үйлдвэр барих санал тавиад дэмжигдээгүй. Зүүнбаянд "МОГ” компани 300 мянган тонны хүчин чадалтай газрын тосны үйлдвэр барих төсөл боловсруулсан ч тусгай зөвшөөрөл олгоогүй. Чойр, Сайншандад бага оврын хүчин чадалтай хоёр ч үйлдвэр барих тусгай зөвшөөрлийг Засгийн газар олгоод бүтэлтэй юм болоогүй. Бүгд Н.Алтанхуягийн улс төрийн "заазуур”-т хэрчигдсэн гэлцдэг.
Үйлдвэр ч яахав, барьж болох. Нөөцөө хэр тодорхойлж, техник, эдийн засгийн үндэслэлээ боловсруулсан юм бол гэж эргэлзэх хүмүүс бас байдаг. Газрын тосны газрын албан мэдээллээр бол манай улс 2017 онд 1.5 сая тонн газрын тос олборлох төлөв бий гэж дурджээ. Үүнээс 80-100 мянган тонныг нь Зүүнбаянгаас, 1.3 сая тонныг Тамсагийн ордоос гаргаж авах төлөвлөгөөтэй юм байна.
Хоёр орд нийлээд ч Дарханы газрын тос боловсруулах үйлдвэрийг хангаж чадахгүй гэж зарим судлаач, эдийн засагч хэлдэг. Өнөөгийн түвшинд газрын тосны үйлдвэр байгууллаа гэхэд Оросоос түүхий эд авах тухай зарим нь ярьдаг. Гэтэл Зүүнбаян болон Дорнодын Мэнэнгийн тал дахь Тамсагийн ордыг Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу ашиглаж, газрын тос ямар ч хяналтгүй урд хөрш рүү урссаар байна. Өөртөө байгааг ямар ч үнэ цэнэгүй урсгачихаад бусдаас түүхий эдээ үнэлж авна гэхэд шинэ тутам байгуулах үйлдвэрт хэр өгөөжтэй байх бол. Түүнчлэн үйлдвэрийг хаана байгуулвал ашигтай байх вэ, яаж улс төрөөс хараат бус байлгах вэ, аль нэг намын санхүүжүүлэгчид тендер олгож зөрчилдөөн үүсгэхгүй байх арга юу байна гээд олон асуулт хөвөрч байна. Сул асгаж, хөсөр хаясан Монголын газрын тос хэзээ өгөөжөө өгч, Монгол Улс нефтийн хараат байдлаас ангижрахыг Мэргэжлийн Засгийн газар хэзээ эцэслэн шийдэж, ажил хэрэг болгох нь олон талын хүлээлттэй байна.
Ч. Үл-Олдох
Эх сурвалж "Зууны мэдээ" сонин
Монголын газрын тосны “газрын зураг”
Та Like дарж уул уурхайн мэдээллийг өдөр болгон facebook-ээр дамжуулан авах боломжтой
URL:
Сэтгэгдлүүд:
Сэтгэгдэл нэмэх
Шинэ мэдээ
Санал асуулга
Тавантолгойн хувьцааг иргэдэд бэлнээр тараах нь зөв үү?
Ханшийн мэдээ
Гадаад хувьцаа
| Нью йоркын хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| BHP Billiton Ivanhoe Mines |
90.53 23.3 |
1.44 0.00 |
| Австралийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| General Mining Corp Aspire Mining Limited |
0.145 0.52 |
0.00 -0.02 |
| Лондонгийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| Petro Matd Limited polo Resources Limited |
123.5 5.4 |
0.00 0.02 |
| Хонконгийн хөрөнгийн бирж | ||
| Нэр | Хаалт | Өөрчлөлт |
| Mongolian Mining Corporation Mongolia Energy |
9.59 1.14 |
0.00 -0.06 |
| Торонтогийн хөрөнгийн бирж | ||
Шинэ бүтээл
Металлын ханшийн мэдээ
Нүүрсний ханшийн мэдээ
Уул уурхайн ТОП 25 компани
Бүх эрх хуулиар Copyright © 2013 - 2017 | Ord.mn Монголын Уул Уурхайн Мэдээллийн Үндэсний Портал
Вэб сайтыг Aureola
Вэб сайтыг Aureola
