Ураны олборлолт хэнд ашигтай вэ?

2014 оны 04 сарын 10, 11 цаг 02 минут

Цөмийн энергийн газрын дэргэдэх эрдэмтдийн зөвлөл ээлжит хурлаар ураны тухай мэдээллийг олон нийтэд зөв өнцгөөс хүргэх хийгээд дэлхий дээр шар нунтагийн олборлолт ямар байдаг талаар хэлэлцсэн байна. Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрт ураныг шар нунтаг болгон боловсруулж экспортлохоор тусгаад байгаа аж. Иймд зөв технологиор олборлохоос гадна малчдад ураны талаар танин мэдэхүйн мэдээлэл хүргэх шаардлага тулгарч буйг онцолжээ.

Түүнчлэн хурлын үеэр дэлхийн нийт уран олборлолтьш 45 хувийг газар доор уусгах аргаар олборлодог. Байгаль экологид хоргүй гэж үзвэл эл аргаар олборлох нь ашигтай. Нэг баяжуулсан уран 170 тонн нүүрстэй тэнцэх хэмжээний эрчим хүч ялгаруулдаг учраас өндөр хөгжилтэй орнууд цөмийн эрчим хүчээс татгалзаж чадахгүй байгаа юм гэнэ. Энэ мэтчилэн эерэг талаас нь харж ураны олборлож ашиглах цаг болсон хэмээн үзэж байна. Гэхдээ манай улсад олборлох нөхцөл боломж байхгүй ба зөв аргаар нь олборлож чадахгүй нуухыг нь авах гэж байгаа нүдийг нь сохлох гэгч нь болно. Ирээдүйд уух усгүй идэх хоолгүй болох гээгүй бол үүнийг зогсоох хэрэгтэй билээ. Түүнчлэн цөмийн энергийн газраас цацраг идэвхт ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдийг дэлгэрэнгүй мэдээлжээ.

Монгол улсад тус ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл бүхий 14 компани байна. Тэдгээрээс хамгийн их буюу 25 лицензийг Францын "Арева” групп эзэмшиж байгаа бол Нидерландын "Эм Юу Си Ресорсез” ХХК 19 лицензтэй байна. Энэ мэтчилэн уран олборлох компаниудын лиценз олголт замбараагүй байгаа бөгөөд уран бол хүн мал, байгаль орчинд нөхөж барашгүй хохирол учруулна. Уранаас ихээхэн хэмжээний ашиг авах бус ихээхэн хэмжээний хохирол амсах аюултай. Лицензтэй компаниудыг танилцуулахад:

1. "Кожеговь” ХХК Франц, "Арева” групп 100 хувь (25 лицензтэй)

2. "Эм Юу Си Ресорсез” ХХК Нидерланд 100 хувь (19 лицензтэй)

3. "Гравимаг” ХХК Нидерланд100 хувь (1 лицензтэй)

4. "Зараяа Холдингс” ХХК Их Британи Виржиний арал100 хувь (2 лицензтэй)

5. "Эмээлт Майнз” ХХК Хятад100 хувь (2 лицензтэй)

6. "Гурвансайхан” ХХК АНУ 70 хувь, Орос 15 хувь, Монгол 15 хувь (4 лицензтэй)

7. "И Эй Эм эксполорэйшн” ХХК Канад 100 хувь (7 лицензтэй)

8. "ГИМР” ХХК Орос100 хувь (1 лицензтэй)

9. "ТМОБ” ХХК Гонконг 100 хувь (1 лицензтэй)

10. "Дархан ширхэг” ХХК Монгол Улс 100 хувь (1 лицензтэй)